Đất là nguồn tài nguyên quý giá, là nơi sinh sống của con người và vạn vật. Vấn đề ô nhiễm đất sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới còn người và sinh vật. Vậy ô nhiễm môi trường đất là gì? Nguyên nhân gây ô nhiễm là gì? Các bạn hãy tham khảo bài viết dưới đây để có câu trả lời nha.
Ô nhiễm môi trường đất là gì?
Vấn đề ô nhiễm môi trường đất đang ngày càng nghiêm trọng, thậm chí đến mức báo động. Thế nhưng trên thực tế, có rất nhiều người chưa hiểu rõ ô nhiễm đất là gì, biểu hiện của ô nhiễm đất như thế nào.
Ô nhiễm môi trường đất tức là tính chất của đất đã bị thay đổi theo chiều hướng tiêu cực, các chất độc hại vượt quá ngưỡng cho phép khiến đất bị nhiễm bẩn, gây hại cho hệ sinh thái.
Biểu hiện của ô nhiễm môi trường đất phổ biến nhất là đất bị khô cằn, có màu đỏ hoặc xám không đồng đều, xuất hiện các chất Xenobiotic, các hạt sỏi có lỗ hỏng hay các hạt màu trắng trong đất. Môi trường đất bị ô nhiễm có những biểu hiện không giống nhau tùy thuộc vào mức độ nhiễm độc nặng hay nhẹ.
Nguyên nhân của ô nhiễm môi trường đất
Nguyên nhân tự nhiên
Sự gia tăng hàm lượng các chất tự nhiên trong đất cùng việc có thêm nhiều chất độc lạ gây ảnh hưởng độc hại đến môi trường, nơi ở của nhiều loài sinh vật trong đất và làm xấu đi cảnh quan thiên nhiên.
Đất nhiễm phèn
Xem thêm: Môi trường ô nhiễm là gì
Nguyên nhân chính là do nước phèn từ một nơi khác theo mạch nước ngầm dưới lòng đất di chuyển đến. Chủ yếu là đã bị nhiễm các chất sắt,… Khiến độ pH môi trường giảm nên gây ngộ độc cho cây, động vật sinh sống và phát triển ở trong môi trường đó.
Đất nhiễm mặn
Nguyên nhân do lượng muối trong nước biển, nước triều dâng cao hay từ các mỏ muối. Nồng độ Na, K hoặc Cl cao làm tăng áp suất thẩm thấu và gây hạn sinh lý cho giới thực vật phát triển.
Nguyên nhân nhân tạo
Tro than và xỉ than
Than thường được dùng để khai thác mỏ, chạy nhà máy nhiệt điện, sản xuất nhựa dẻo, hóa chất, nylon,… Chất thải công nghiệp này không được qua xử lí đã thải trực tiếp vào môi trường đất. Đồng thời thải vào môi trường nước, không khí. Hành động này tưởng như vô hại nhưng trong quá trình vận chuyển, lắng đọng lại và từ đó di chuyển ngấm dần vào đất, gây ra hiện tượng ô nhiễm đất.
Tro than và xỉ than có thể được nhận biết bằng mắt thưởng. Khi đất bị nhiễm tro than hoặc xỉ đều xuất hiện các hạt màu trắng trong đất. Đất sẽ có màu xám và không đồng nhất. Đặc biệt hơn, khi đất có xỉ than sẽ có nhiều bọt và các hạt sỏi có lỗ hổng.
Thuốc trừ sâu, diệt cỏ
Thuốc trừ sâu hiện nay thường xuyên được sử dụng trong các hoạt động nông nghiệp. Đây là một chất hoặc hỗn hợp của các chất có thể tiêu diệu sâu bệnh. Mặc dù sử dụng thuốc trừ sâu là có tác dụng ngăn sâu bệnh phá hoại mùa màng. Tuy nhiên đây chỉ là một phần nhỏ. Bởi vì độc tính tiềm tàng trong hoá chất có thể gây ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường, sinh vật và đặc biệt là con người.
Ngoài ra thuốc diệt cỏ cũng được người dân sử dụng phổ biến để tiêu diệt cỏ dại. Tuy hầu hết các loại thuốc diệt cỏ có thể dễ dàng phân hủy trong đất. Thế nhưng có một nhóm có lẫn tạp chất dioxin. Chất này rất độc hại và có thể gây tử vong ngay cả khi ở nồng độ thấp. Thuốc diệt cỏ có tác động trực tiếp tới nguồn nước mặt (ao, hồ, sông, suối,..) và nguy hiểm tới hệ sinh thái dưới nước như tôm, cua, cá,…
Các ngành công nghiệp
Xem thêm: Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường biển
Hoạt động công nghiệp hiện nay đang phát sinh bụi, nước thải, và rác thải ra môi trường. Khiến môi trường đất bị ô nhiễm nghiêm trọng. Ví dụ như bụi thải từ các nhà máy sản xuất xi măng, các cơ sở khai thác đá,…
Ngoài ra các chất thải khác đến từ các hoạt động sản xuất công nghiệp chứa nhiều kim loại nặng, dầu mỡ, mà công nghệ xử lý nước thải lại chưa được bảo đảm tiêu chuẩn nên sẽ gây ảnh hưởng lớn đến vi sinh vật sống trong đất và chất lượng đất.
Chất thải sinh hoạt
Chất thải sinh hoạt trong quá trình sinh sống của con người như rác thải, đồ ăn, chai nhựa, túi nilon, nước thải sinh hoạt,… Do các loại tác thải này xả trực tiếp lên mặt đắt hoặc chôn lấp rác thải sinh hoạt nên môi trường đất bị ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng.
Ngoài ra, việc đẩy mạnh đô thị hóa, công nghiệp hóa và mạng lưới giao thông; cùng các tác động của không khí từ các khu công nghiệp, đô thị cũng gây nên ô nhiễm môi trường đất.
